-
1 ἄγριος
ἄγριος ( fem. ἄγριος Iliad. 3, 24 ἄγριον αἶγα u. 19, 88 ἄγριον ἄτην), 1) auf dem Felde lebend, wild, zunächst von Thieren, auch von Pflanzen, im Naturzustand, dem ἥμερος, Culturzustand, entgegengesetzt, wie Plat. Legg. VI, 765 e; φυτῶν καὶ ζώων ἡμέρων καὶ ἀγρίων, wie τιϑασσός u. ἄγρ. Polit. 271 e; vgl. Arist. Probl. 20, 12; ἄγρια πάντα, allerlei Wild, Il. 5, 52, σῠς ἄγριος 8, 338, αἴξ 4, 106, ἄγρια φῠλα, μυίας Iliad. 19, 30; δένδρεα ἄγρια καὶ ἥμερα Her. 4, 21, ὕλη 1, 203, wie Archil. frg. 9; ἄμπελος Aesch. Pers. 606; ἔλαιον Soph. Tr. 1187 O. R. 476, ὕλη O. C. 349; μέλι Matth. 3, 4. Die Sp. bildeten bes. bei Pflanzen gern composita, wie sie oben angeführt sind, ἀγριάμπελος für ἄγριος ἄμπελος. Bei Mosch. 5, 13 ist ἄγριος der Landmann. – 2) Da bes. die Raubthiere in diesem Zustand bleiben, so wird mit ἄγριος die Wildheit u. Grausamkeit dieser bezeichnet, so λέων, δράκων, u. γένυς ἀγρία Eur. Phoen. 1389, δρακαίνης φύσις ἀγρία Bacch. 1355. Dah. von Menschen, wild, zornigu. überh. von leidenschaftlichen Gemüthszuständen, Hom. λέων ἃς ἄγρια οἰδεν Il. 24, 41, αἰχμητής Il. 6, 97, u. in der Od. ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι, 6, 120. 9, 175. 13, 201. 8, 575, vgl. 9, 215. 494, ἄγριος Κύκλωψ Od. 2, 19. ἄγρια φῦλα Γι γάντων Od. 7, 206, χόλος ἄ. Iliad. 4, 23. 8, 460 Odyss. 8, 304, auch ϑυμός Il. 9, 629, μένος 22, 313, πόλε μος 17, 737, μῶλος 398; δάμαρ Soph. Ant. 961, Ἅιδης Ai. 1014, νόσος Phil. 173 u. sonst, Eur. Or. 34, τραύματα Phoen. 1663, ἕλκος Bion 1, 16. Daher bei den Aerzten geradezu von bösartigen Geschwüren, unheilbar, ὀδύνη Soph. Tr. 971, λύπη O. R. 1073 (wie πένϑη Plut. cons. ad ux. 6), πόνοι 1205, πέδαι 1349 wie δεσμά Aesch. Pr. 175, ἅλς Suppl. 35, χεῖμα Eur. Androm. 749, πῦρ Theocr. 2, 54. Ebenso in Prosa: Plat. verb. es mit ϑηριώδης, Rep. IX, 571 c; ἀπηνής Legg. XII, 950 d; δύσκολος (ψυχή) I, 649 e; χαλεπὸς καὶ ἄδικος de leg. 318 d; τὸ τῆς διανοίας ἄγρ. καὶ πικρόν Dem. 45, 69. Es geht dann in den Begriff des rohen, bäurischen über, wie Plat. τύραννος ἄγρ. καὶ ἀπαίδευτος verb. Nach Harpocr. begreift es bes. auch τοὺς σφόδρα ἐπτοημένους περὶ τὰ παιδικὰ καὶ χαλεποὺς παιδεραστάς, s. Aesch. 1, 52 u. Ar. Nub. 348; ἂγριοι ἔρωτες Plat. Phaed. 81 a; ἄγριος κυβευτής Menand., wie Suid. erkl. ὁ λίαν περὶ τὸ κυβεύειν ἐσπουδακώς. – 3) vom Felde unb ebaut, τόπος Plat. Phaed. 113 c Legg. X, 905 b; ὄρη Dio 16, 12. [ll. 22, 313 ist wegen Länge der letzten Sylbe ι lang]. – Adv. ἀγρίως, wild, heftig, ἀγρίως ἐσϑίειν Antiphan. Ath. VII, 304 a; ἀγρίως καὶ χαλεπῶς dem πρᾴως ἀνέχεσϑαι entgegengesetzt, Plut. an seni 7; auch ἄγρια steht so Hes. Sc. 236 ἄγρια δερκόμενος, ὡς ἄγρια παίσδεις Theocr. 20, 6, u. Sp. D.
-
2 σῦς
σῦς, συόςGrammatical information: m. f.Meaning: `swine, sow, boar' (Hom., Pi., rarely Hdt., Att. a.o. beside ὗς).Compounds: As 1. member a.o. in σῠ-βώ-της m. `swineherd' (Od., Hdt., Pl.) with f. - τρια (Pl. Com.), adj. - τικός (Pl. Com., Plu.), also - βό-της `id.' (Arist.) with - βόσια n. pl. `herds of swine' (Λ 679 = ξ 101, Plb., Lib.); σύ-αγρος backformation = σῦς ἄγριος (Antiph., Dionys. Trag. a.o.; Risch IF 59, 286f.). Also (mostly hell. a. late) συο-, e.g. - φορβός m. `swineherd' (Plb. a.o.), - φόρβιον (Arist.; σῠ-φορβός Hom. a.o.), metr. cond. συη-βόλος (Opp.) = συο-κτόνος (Call., Nonn.).Derivatives: 1. σύ-αινα f. (Opp.), - αξ, - άκιον (gloss., Suid.) fish-name (Strömberg 101); - άδες αἱ ὕες, ἐσχηματισμένως H. 2. σύ-ειος (X. a.o.), - ινος (X. as v.l.) `of swine', - ώδης `swinish, gluttonous, beastly' (Plu., Philostr. a.o.). 3. - όομαι `to become a swine' (VIp). -- Unclear συῆλαι τόποι βορβορώ-δεις H.; on συφεός s. v.Etymology: From expected ὗς (= Lat. sūs) σῦς deviating through the retained or restored σ-. Several attempts at explanation: 1. after σίαλος `fatting pig' (s.v.) or 2. to σίκα ὗς. Λάκωνες H.; 3. LW [loanword] from another IE language; 4. to Lith. kiaũlė `shine' (to which after v. Blumenthal Hesychst. 45 f. σωλούς ὗς H.); 5. sandhi-variant. Further w. rich lit. Schwyzer 308 Zus.Page in Frisk: 2,824Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > σῦς
-
3 σῦς
σῦς, ὁ u. ἡ, häufiger ὁ, gen. συός, wie ὗς, Schwein, Eber, Sau, lat. sus; oft bei Hom.; ἄγριος, der wilde Eber, Il. 8, 338; ἀγρότερος, 11, 293, u. öfter; ἐοικότες συσὶ κάπροισι, 5, 783, u. öfter als Bild der Stärte u. des wilden Muthes; auch häufig als Hausthiere, Zucht- und Mastschweine, σίαλοι, χαμαιευνάδες u. ä.; acc. plur. σύας u. σῦς, dat. συσί u. σύεσσι, Hom.; Eur. Suppl. 316 u. sonst, wie in Prosa. – [Υ ist in den einsylbigen Casus lang.] – Man leitet das Wort gewöhnlich von σεύομαι her, σύμενος, wegen der heftigen, schnellen Bewegungen des Thieres im wilden Zustande.
-
4 συς
συός ὅ и ἥ (= ὖς)(dat. pl. συσί - эп. σύεσσι, acc. pl. σύας - стяж. σῦς; ῡ только в односложных формах)
1) домашняя свинья Hom.2) (тж. σ. ἄγριος и σ. ἀγρότερος Hom.) дикий кабан Hom., Eur., Xen. -
5 ἄγριος
ἄγριος, α, ον, Od.9.119; also ος, ον (not in Trag. or com). Il.19.88, Phoc.3.6, Pl.Lg. 824a, Theoc.22.36: [comp] Comp.I of animals, opp. τιθασός ἥμερος, wild,βάλλειν ἄγρια πάντα Il.5.52
; αἶξ, σῦς, 3.24, 9.539; even of flies,ἄ. φῦλα, μυίας 19.30
; ἵπποι, ὄνοι, etc., Hdt.7.86, etc.; ἄ. τέρας, of a bull, E.Hipp. 1214;ἄ. θηρία X.An. 1.2.7
; of men, living in a wild state, Hdt.4.191.2 of trees, opp. ἥμερος, wild, Pi.Fr.46, Hdt.4.21, etc.; μητρὸς ἀγρίας ἄπο ποτόν of the wild vine, A.Pers. 614, cf. Arist.Pr. 896a8;ἄ. ἔλαιον S.Tr. 1197
; , etc.;μέλι Ev.Matt.3.4
.II mostly of men, beasts, etc.:1 in moral sense, savage, fierce, Il.8.96, Od.1.199, etc., cf. Ar.Nu. 567; ;ἄ. καὶ ἀπαίδευτος Id.Grg. 510b
;ἄγριε παῖ καὶ στυγνέ Theoc.23.19
, cf. 2.54; ἄ. κυβευτής a passionate gambler, Men.965; esp. of παιδερασταί, Ar.Nu. 349 (cf. Sch. ad loc.), Aeschin.1.52, Aen. Gaz.Thphr. p.14 B.2 of temper, wild, fierce, θυμός, χόλος, Il.9.629, 4.23;λέων δ' ὥς, ἄγρια οἶδεν 24.41
; ἄ. πτόλεμος, μῶλος, 17.737, 398;ἄγριος ἄτη 19.88
; ἄ. ὁδοί cruel ways or counsels, S.Ant. 1274; ([comp] Sup.);ἀγριώτατα ἤθεα Hdt.4.106
; ; , cf. R. 572b, etc.; τὸ ἄ. savageness, Id.Cra. 394e; ἐς τὸ -ώτερον to harsher measures, Th. l.c.3 of things, circumstances, etc., cruel, harsh, ; νὺξ -ωτέρη wild, stormy, Hdt.8.13; ; σύντασις ἀ. a violent strain, Id.Phlb. 46d; ἄ. βάρος, of strong, hot wine, Ar.Fr. 351. -
6 σῦς
σῦς, ὁ, Schwein, Eber, Sau, lat. sus; ἄγριος, der wilde Eber; ἐοικότες συσὶ κάπροισι, als Bild der Stärke u. des wilden Mutes; auch häufig als Haustiere, Zucht- und Mastschweine. Man leitet das Wort gewöhnlich von σεύομαι her, σύμενος, wegen der heftigen, schnellen Bewegungen des Tieres im wilden Zustande -
7 συός
σῦς, συόςGrammatical information: m. f.Meaning: `swine, sow, boar' (Hom., Pi., rarely Hdt., Att. a.o. beside ὗς).Compounds: As 1. member a.o. in σῠ-βώ-της m. `swineherd' (Od., Hdt., Pl.) with f. - τρια (Pl. Com.), adj. - τικός (Pl. Com., Plu.), also - βό-της `id.' (Arist.) with - βόσια n. pl. `herds of swine' (Λ 679 = ξ 101, Plb., Lib.); σύ-αγρος backformation = σῦς ἄγριος (Antiph., Dionys. Trag. a.o.; Risch IF 59, 286f.). Also (mostly hell. a. late) συο-, e.g. - φορβός m. `swineherd' (Plb. a.o.), - φόρβιον (Arist.; σῠ-φορβός Hom. a.o.), metr. cond. συη-βόλος (Opp.) = συο-κτόνος (Call., Nonn.).Derivatives: 1. σύ-αινα f. (Opp.), - αξ, - άκιον (gloss., Suid.) fish-name (Strömberg 101); - άδες αἱ ὕες, ἐσχηματισμένως H. 2. σύ-ειος (X. a.o.), - ινος (X. as v.l.) `of swine', - ώδης `swinish, gluttonous, beastly' (Plu., Philostr. a.o.). 3. - όομαι `to become a swine' (VIp). -- Unclear συῆλαι τόποι βορβορώ-δεις H.; on συφεός s. v.Etymology: From expected ὗς (= Lat. sūs) σῦς deviating through the retained or restored σ-. Several attempts at explanation: 1. after σίαλος `fatting pig' (s.v.) or 2. to σίκα ὗς. Λάκωνες H.; 3. LW [loanword] from another IE language; 4. to Lith. kiaũlė `shine' (to which after v. Blumenthal Hesychst. 45 f. σωλούς ὗς H.); 5. sandhi-variant. Further w. rich lit. Schwyzer 308 Zus.Page in Frisk: 2,824Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > συός
-
8 σύ-αγρος
σύ-αγρος, ὁ, der wilde Schweine jagt, von Hunden, Soph. frg. 166 bei Ath. X, 401 d. – Bei Sp. = σῦς ἄγριος, das wilde Schwein, der Eber, vgl. Lob. Phryn. p. 387 u. Ath. a. a. O.
-
9 χλουνης
I- ου adj. m ( эпитет дикого кабана) оскопленный Arst., по по друг. живущий одиноко, тж. лежащий в зеленых зарослях или крепкий, сильный(χ. σῦς ἄγριος Hom.; χλοῦναι σύες Hes.)
II- ου ὅ предполож. кастрат Aesch. -
10 σύαγρος
II = σῦς ἄγριος or ἀγρία, wild boar or sow, wild swine, Antiph.42, Dionys.Trag.1.2, PRyl.238.3 (iii A.D.), etc.;σ. ἄρρην Gal.12.633
; un-Attic acc. to Phryn.358.III name of a kind of frankincense, Dsc.1.68 codd. ( Συάγριος cj. Wellmann, i.e. obtained from Σύαγρος in Arabia).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σύαγρος
-
11 χλούνης
Aχ. σῦς ἄγριος Il.9.539
;χλοῦναι σύες Hes.Sc. 177
; συῶν ἀγέλαι χλούνων ib. 168;χ. κάπρος Call.Dian. 150
.II χλούνης alone, as Subst., = κάπρος, wild boar, Opp.H.1.12: hence ἤνυσε.. χλούνηνδε reached the wild boar's lair Nic.Fr.74.6. The word was variously interpreted:1 = τομίας, castrated (because larger and more vicious), Arist.HA 578b1, etc.: hence χ. τε καὶ γύνανδρος ἀνήρ, ὁ χ. τε καὶ γύννις, Ael.Fr.10.2 = μονιός, solitary,κατά τε χαλεπότητα καὶ ἀλκήν Ar.Byz.
ap. Eust. 772.59.4 = χλοεύνης, ὁ ἐν τῇ χλόῃ εὐναζόμενος, couching in the grass or greenwood, Apollon.Lex., AB1260, EM812.46.III robber, cf. χλοῦναι· λωποδύται οἱ τῇ χλόῃ εὐναζόμενοι, Hsch.; thusἄνδρα δ' ἑσπέρης καθεύδοντα ἀπ' ὦν ἔδυσε.. χλούνης Hippon.61
;ἢ φῶρας ἀναιδέας ἥ τινα χλούνην Alex.Aet.5.7
; so perh.μακροσκελὴς μὲν ἆρα μὴ χ. τις ᾖ; A.Fr.62
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > χλούνης
-
12 σύαγρος
σύ-αγρος, ὁ, der wilde Schweine jagt, von Hunden; = σῦς ἄγριος, das wilde Schwein, der Eber -
13 ὗς
ὗς (A), ὗν, gen. ὑός [pron. full] [ῠ]; or σῦς, σῦν, gen. σῠός, ὁ and ἡ: Hom. prefers σῦς, and uses ὗς only metri gr.: in Hdt. and [dialect] Att. ὗς is the prevailing form, as also at Rhodes, IG12(1).905, Myconos, SIG1024.16(iii/ii B. C.), etc., and ὑῶν ὄρος is an Argive place-name, ib.56.25 (V B.C.);Aὖς Alc.99
(s.v.l.); both forms in Pi., v. infr.; ὗς in PCair.Zen. 462.7 (iii B. C.), LXXLe.11.7, al. ( σῦς only as v. l. in Ps.79(80).14), and Plb.8.29.4, 31.14.3, 34.8.8 ( συναγρειον f.l. in 8.26.10, B.-W. ii Praef. p.lxxvii); but σῦς (acc. σῦν ) in IG5(1).1390.34, al. (Andania, i B. C.): pl., nom. ὕες, σύες; acc. ὕας, σύας, [dialect] Att.ὗς Pl.Tht. 166c
, Plb.12.4.5,8, GDI5633.9 ([place name] Clazomenae ) (σῦς Od.14.107
); gen. ὑῶν, συῶν; dat. ὑσί (συσί Il.5.783
, 7.257), but [dialect] Ep. alsoὕεσσι Od.13.410
, σύεσσι (v. infr.):—the wild swine, of the boar,σῦν ἄγριον ἀργιόδοντα Il.9.539
, cf. 8.338, al.;ἀργοτέρῳ συΐ καπρίῳ 11.293
;ἀγροτέροισι σύεσσιν ἐοικότε 12.146
;ἀργιόδοντος ὑός 10.264
; also called σῦς κάπριος or κάπρος, v. sub vocc.; cf. also χλούνης; of the sow,συὸς ληϊβοτείρης Od.18.29
;ὗς ἄγριος Hdt.4.192
, cf. X.Cyr.1.6.28, etc.; ὕες (v.l. ὗς) .2 of the domesticated animal, Od. 14.14; the hogs being eaten,ὕες θαλέθοντες ἀλοιφῇ Il.23.32
; they were fed on acorns, Od. 10.243; also on μῆλα πλατανίστινα, Gal.6.597; sus foeta,Luc.
Lex.6, cf. Od. 14.16;ὗς ἐπίτεξ Alciphr. 3.73
.3 provs., Βοιωτία ὗς, of stupidity (cf. συοβοιωτοί), Pi.O.6.90, cf. Fr.83 ([etym.] σύας) ; ὗς ποτ' Ἀθαναίαν ἔριν ἤρισεν (or more shortly ἡ ὗς τὴν Ἀθηνᾶν, Lat. sus Minervam, Plu.Dem. 11), of dunces setting themselves up against wise men, Theoc.5.23;οὐκ ἂν πᾶσα ὗς γνοίη Pl. La. 196d
; ὗς διὰ ῥόδων 'a bull in a china-shop', Crates Com.4; ὗς ἐκώμασε, of arrogant and insolent behaviour, Theognost.Can.24; ὗς ὑπὸ ῥόπαλον δραμεῖται, of one who runs wilfully into destruction, Dinoloch.14; παχὺς ὗς ἔκειτ' ἐπὶ στόμα (cf. βοῦς VIII) Men.21; λύσω τὴν ἐμαυτῆς ὗν I will give my rage vent (' go the whole hog'), Ar.Lys. 684.II = ὕαινα 11, Epich.68, Archestr.Fr.22.1.III v. ὕσγη. (Cf. Lat. σῡς, OE. sú, sw-in: perh. I.-E. sū-s fem. 'mother', cf. Skt. sū-s 'mother', sū-te 'bring forth (young)'; change of meaning as in Polish maciora (1) 'mother', (2) 'sow', and in Sardinian mardi 'sow', from mater; Skt. sū-s is also masc., and σῦς is difficult.)------------------------------------ὗς (B), [dialect] Dor. for οἷ,A whither, IG4.498.4 (Mycenae, ii B. C.). -
14 ὗς
ὗς, ὁ u. ἡ, gen. ὑός, acc. ὗν, wie σῠς, Schwein, Eber und Sau; gew. das zahme Schwein, Hom., der aber σῦς häufiger gebraucht; auch Her. hat beide Formen; ὗς ἄγριος Xen. Cyr. 1, 6,28, wie Pol. 8, 28, 10, der auch ὗς allein so braucht, 8, 31, 4 u. sonst. – Sprichwörtlich war ὗς ποτ' Ἀϑηναίαν ἔριν ἤρισε, Theocr. 5, 23, oder kürzer ὗς πρὸς Ἀϑηνᾶν, sus Minervam, vom Kampfe der Unverständigen gegen die Verständigen; ὗς διὰ ῥόδων, ἐπὶ τῶν σκαιῶν καὶ ἀναγώγων, Crates bei Phot.; ὗς ἐκώμασε, vom übermüthigen, frechen Betragen; ὗς ὑπὸ ῥόπαλον δραμεῖται, von Einem, der wissentlich in sein eigenes Verderben läuft; οὐκ ἂν πᾶσα ὗς γνοίη, Plat. Lach. 196 d. Ueber ὗς Βοιωτία s. die Erklärer zu Pind. Cl. 6, 90. – [Υ ist in allen zweisylbigen Casus kurz.]
-
15 ἀγρότερος
ἀγρότερος, p., = ἄγριος, 1) auf dem Felde lebend, von Thieren, Hom. ἡμίονοι Il. 2, 852, σῠς 11, 293, αἶγες Od. 17, 295, έλαφοι 6, 133; λέων Pind. N. 3, 44; βόες Theocr. 25, 135; ϑηρία 8, 58; ἐλαία Dionys. 6 (VI, 3). – Dah. Landleute, Apollonid. 15 (IX, 244); ἀγροτέρων ϑεός ist Pan, Apollonid. 10 ( Plan. 235). – 2) Ἄτρεμις ἀγροτέρα, gew. erkl. die Jägerin, Hom. nur Iliad. 21, 471, welcher Vers nach Aristarch unecht ist, s. Aristonic. in den Scholl.; vgl. Scholl. 511; – Scol. 11 Iac. Ar. Th. 116 Lys. 1262 Xen. Cyn. 6, 13; auch ἡ Ἀγροτέρα allein, bes. bei den Lacedämoniern, Xen. Hell. 4, 2, 20; Ar. Eq. 658; – Pind. παρϑένος P. 9, 6; μέριμνα Ol. 2, 60, wo der Schol. ἀγρευτική erkl.
См. также в других словарях:
αίγαγρος — Βλ. λ. αγριοκάτσικο. * * * ο (Α αἴγαγρος) άγρια κατσίκα, αγριοκάτσικο, αγρινό, αγρίμι. [ΕΤΥΜΟΛ. < αἴξ + ἀγρός. Η λ. ἀγρός χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, ως β συνθ. σε μια σειρά από σύνθετα, στα οποία σημαίνει «τον άγριο»: σύαγρος, «άγριος συς» … Dictionary of Greek
ύς — ὁ, Α (συνηρ. τ.) βλ. υιός. ὑός, ὁ, ἡ, Α 1. αγριόχοιρος, κάπρος («ἔλαφος δὲ καὶ ὗς ἄγριος ἐν Λιβύη πάμπαν οὐκ ἔστι», Ηρόδ.) 2. κατοικίδιος χοίρος, γουρούνι 3. ύαινα 4. το φυτό ύσγη 5. παροιμ. φρ. α) «Βοιωτία ὗς» δηλώνει έλλειψη αγωγής και… … Dictionary of Greek
